Koplopers in de komkommerteelt
De komkommerteelt is één van meest omvangrijke glasteelten in ons land en belangrijk voor de rol van Nederland als leidende speler in de wereldwijde agrofoodsector. Echter, om niet alleen toonaangevend te zijn maar ook vooruitstrevend te blijven is het belang van proces- en productinnovatie enorm. De afgelopen jaren is de tuinbouwsector in Nederland namelijk enorm veranderd; het aantal tuinbouwbedrijven is sterk afgenomen, de ‘overgebleven’ bedrijven zijn, ingegeven door schaalvergroting, sterk in areaalomvang geroeid en traditionele samenwerkingsverbanden tussen ondernemers hebben aan kracht verloren op het gebied van afzet en onderlinge kennisuitwisseling.
Kostprijsgedreven, kapitaalintensieve teelt
De komkommerteelt kenmerkt zich de afgelopen decennia door een kostprijsgedreven businessmodel, waarin continue focus op kostenverlaging per m2 een belangrijke rol speelt. Technische en technologische ontwikkelingen, in de breedste zin des woords, zijn belangrijke manieren om de gewenste kostenverlaging te realiseren. Een doorsnee komkommerteeltbedrijf gaat uit van drie teelten per jaar met een toenemende belangstelling voor hogedraadteelt (en bijbehorende technologische ontwikkelingen). Tussenhandelaren, de verwerkende industrie en met name de retailers vragen in toenemende mate om continuïteit in kwaliteit, productie en levering. Meerdere komkommertelers onderkennen deze klantvraag en hebben behoefte om aan deze vraag te voldoen. Voorwaarde is echter een economisch haalbare teelt die duurzaam en toekomstbestendig is.
Vooruitstrevende komkommertelers
Binnen het Komkommercluster is in de eerste plaats een groep van achttien vooruitstrevende telers verenigd om samen te werken aan innovatie: komkommertelers uit alle windstreken (zie afbeelding), van groot tot klein en bovenal verbonden door eenzelfde mindset en een voornemen om samen te investeren in de totstandkoming van product- en procesinnovatie. De telers binnen het Komkommercluster geloven namelijk in co-creatie en samenwerking om tot baanbrekende innovaties te komen. Altijd vanuit het perspectief dat zij zelf ‘aan het stuur zitten’ en op basis van hun behoeften wordt geacteerd. De drie innovatiethema’s waar het Komkommercluster de komende jaren mee aan de slag gaat (robotica, licht, gewasbescherming en waterbehandeling), zijn concrete uitingen van deze behoeften. De deelnemende telers zijn van mening dat men door samen te innoveren verder kan komen dan wanneer men deze uitdagingen zelfstandig zou oppakken. Een individuele teler heeft simpelweg niet alle knowhow in huis. Door de kennis en kunde van meerdere partijen met elkaar te combineren en delen kom je verder! Bovenal maakt samenwerking binnen het cluster (en binnen het Innoveins-ecosysteem) dat onderzoek en ontwikkeling sneller, goedkoper en beter wordt.
Doelstelling
Om adequaat in te kunnen spelen op bovengenoemde uitdagingen heeft het Komkommercluster de volgende doelstelling geformuleerd: “Door middel van samenwerking tussen diverse komkommertelers, met ondersteuning van externe technische partners en met behulp van van Europese, nationale en regionale subsidies, innovatie bewerkstellingen in de komkommerteelt, meer specifiek door het bevorderen van product- en procesinnovatie binnen de innovatiethema’s 1) robotica, 2) licht en 3) gewasbescherming en waterbehandeling, om zodoende een toekomstbestendig en economisch duurzaam businessmodel voor deelnemende telers te realiseren.”
Toonaangevende kennispartners
Binnen de drie innovatiethema’s wordt door het Komkommercluster samen met diverse toonaangevende kennispartners gewerkt aan de realisatie van de ontwikkelingsprogramma’s. Co-creatie en samenwerking zijn daarbij de belangrijkste uitgangspunten. Onder leiding van de clustermanager werkt een user group per innovatiethema aan de uitvoering van het ontwikkelprogramma. Elke user group bestaat uit een klein aantal telers en een vertegenwoordiging vanuit de deelnemende kennispartner(s). Inhoudelijke kennis en kunde en bewezen affiniteit met het innovatiethema is randvoorwaardelijk om onderdeel te zijn van de user group. Elke user group streeft naar daadwerkelijke productontwikkeling, met onderzoek en ontwikkeling als belangrijke drivers.